Ο πόλεμος των φόρων

Την ολική ανατροπή του φορολογικού καθεστώτος των τελευταίων δεκαετιών που διέπει τις μεταβιβάσεις των ακινήτων, τη φορολογία των επιχειρήσεων και των επαγγελματιών, καθώς και το πλαίσιο ελέγχων και ποινών για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, θα επιχειρήσει την άνοιξη η κυβέρνηση.

Ταυτόχρονα με τρία φορολογικά νομοσχέδια προχωρεί στην ολοκλήρωση της ηλεκτρονικής υποβολής όλων των φορολογικών δηλώσεων, στην πληρωμή των φόρων αποκλειστικά μέσω των τραπεζών και στη συμπλήρωση του περιουσιολογίου με την καθολική εφαρμογή του «πόθεν έσχες».

Ο υπουργός Οικονομικών κ. Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος βρίσκεται στο επίκεντρο της κριτικής για τη φορολογία στα ακίνητα, έχει δώσει σαφείς εντολές για τη μεταρρύθμιση που θα ολοκληρωθεί την άνοιξη και η οποία θα αποσκοπεί στην αύξηση των εσόδων χωρίς την επιβολή νέων φόρων.

Μεγάλο στοίχημα για την κυβέρνηση αποτελεί η πάταξη της φοροδιαφυγής αλλά και η είσπραξη των αυστηρών προστίμων που επιβάλλονται τα τελευταία 10 χρόνια αλλά πολύ λίγοι έχουν ανταποκριθεί στα καλέσματα της Εφορίας.

Οπως αναφέρει κυβερνητικός παράγοντας, «η λογική που επικρατεί σήμερα είναι να επιβάλλουμε αυστηρά πρόστιμα που ποτέ όμως δεν εισπράττονται». Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ο υπουργός Οικονομικών ζητεί από τους επιτελείς του με τα φορολογικά νομοσχέδια που πρόκειται να ετοιμαστούν τους επόμενους μήνες να ενισχυθεί η φορολογική συμμόρφωση και οι συνεπείς φορολογούμενοι να μην εξακολουθούν να αισθάνονται ότι είναι τα μόνιμα φορολογικά «θύματα».

Aπλοποίηση διαδικασιών

Ο Κώδικας Φορολογικών Διαδικασιών και ο Ολοκληρωμένος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος είναι τα δύο νομοσχέδια που αναμένεται, σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, να φέρουν τα πάνω κάτω στο βαλτωμένο και απηρχαιωμένο φορολογικό σύστημα.

«Οι διαδικασίες θα απλοποιηθούν και οι νόμοι θα προσαρμοστούν στις πραγματικές συνθήκες της αγοράς» επισημαίνει ο ίδιος παράγοντας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι σήμερα κάποιος που πρέπει να υποβάλει δήλωση ΦΠΑ αλλά δεν το πράττει διότι δεν έχει τα χρήματα που απαιτούνται εκείνη τη στιγμή υποπίπτει σε δύο παραβάσεις. Η πρώτη έχει να κάνει με τη μη υποβολή της περιοδικής δήλωσης και η δεύτερη με τη μη καταβολή του ποσού. Αρα ο πολίτης είναι διπλά ζημιωμένος και το κράτος δεν εισπράττει έσοδα.

Στον Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών θα υπάρχει πρόβλεψη ο επιτηδευματίας να μπορεί να υποβάλλει τη δήλωση ΦΠΑ εμπρόθεσμα για να είναι ακριβής ως προς τη μία υποχρέωσή του και τα χρήματα να τα καταβάλλει σε λίγες δόσεις. Θα τιμωρείται όμως αυστηρά στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι υποβάλλει δήλωση με ψευδή στοιχεία. Αυτό, όπως αναφέρει αρμόδιος παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών, είναι ένα μόνο παράδειγμα από τις πολλές σύνθετες φορολογικές διαδικασίες που ισχύουν σήμερα και είναι στον δρόμο της βελτίωσης ή ακόμη και της κατάργησης.

Αλλάζει το ποινολόγιο

Αυτοτελές τμήμα στον Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών θα είναι το νέο ποινολόγιο της Εφορίας που θα βασίζεται σε μια μορφή πόιντ σύστεμ όπου οι ποινές και τα πρόστιμα θα συνδεθούν με τη βαρύτητα και τη συχνότητα των φορολογικών παραβάσεων. Σύμφωνα με τις οδηγίες που έχει δώσει ο υπουργός Οικονομικών, τα πρόστιμα δεν θα είναι εξοντωτικά, όπως συμβαίνει τώρα, και αυτό γιατί στόχος είναι να εισπράττονται και όχι να συσσωρεύονται και να γίνονται ληξιπρόθεσμα που μόνο ζημιά κάνουν στα δημόσια έσοδα. Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές σήμερα ανέρχονται σε 56,6 δισ. ευρώ, δηλαδή όσα περίπου είναι τα ετήσια έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού.

Παράλληλα όμως θα μπουν κριτήρια συμμόρφωσης ή επανάληψης της παραβατικής συμπεριφοράς και εκεί οι κυρώσεις (πρόστιμα και ποινές) θα είναι εξοντωτικές. Αλλωστε ο κ. Στουρνάρας είχε δηλώσει πρόσφατα ότι οι κατά σύστημα φοροφυγάδες που συλλαμβάνονται για φοροδιαφυγή και δεν πληρώνουν τα κλεμμένα θα μπαίνουν φυλακή.

e-συναλλαγές και πληρωμές παντού

Στον Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών θα συμπεριληφθούν και μέτρα για την απλοποίηση των διαδικασιών και τη διευκόλυνση των πολιτών που ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη και σταδιακά εντάσσονται στο σύστημα TAXIS.

Συγκεκριμένα όλα τα μισθωτήρια συμβόλαια (κατοικιών και επαγγελματικών χώρων) θα υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω ειδικής φόρμας που θα δημιουργηθεί στο σύστημα TAXIS. Ολες οι πληρωμές φόρων, τελών και εισφορών θα γίνονται από το πρώτο ευρώ υποχρεωτικά μέσω των τραπεζών. Μάλιστα, για να γίνει σαφής η πρόθεση αυτή, θα καταργηθεί το ταμείο από όλες τις εφορίες.

Στις 50.000 ευρώ «κλειδώνει» το αφορολόγητο όριο για τα ακίνητα
Προοδευτική κλίμακα στον ενιαίο φόρο που θα αντικαταστήσει το «χαράτσι» της ΔΕΗ – Αλλάζουν όλα στον φόρο μεταβίβασης, σε γονικές παροχές και κληρονομιές
Ενα ολοκληρωμένο νομοσχέδιο που θα αντιμετωπίσει συνολικά το ζήτημα της φορολογίας ακινήτων θα φέρει την άνοιξη στη Βουλή το υπουργείο Οικονομικών προκειμένου και τον δημοσιονομικό στόχο των εσόδων να πετύχει αλλά και να απλοποιηθούν οι διαδικασίες ώστε να διευκολυνθούν οι όποιες μεταβιβάσεις ακινήτων γίνουν από εδώ και πέρα.

Πίεση χρόνου δεν υπάρχει, λένε αρμοδίως, καθώς η τρόικα ζητεί να υπάρξει ένα σχέδιο νόμου το οποίο θα καλύπτει όλες τις φορολογίες κεφαλαίου και δεν θα αλλάξει σε ένα ή δύο χρόνια.

Ο Ενιαίος Φόρος Ακινήτων, η μείωση των συντελεστών φορολογίας κληρονομικών, γονικών παροχών και μεταβιβάσεων αλλά και το σχέδιο για την καθιέρωση ενός νέου συστήματος καθορισμού των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων που πλέον θα συνδέονται με τις εμπορικές είναι τα βασικά φορολογικά μέτρα που θα περιληφθούν στο νομοσχέδιο για την αναμόρφωση της φορολογίας ακινήτων.

Η πιο δύσκολη εξίσωση για την οποία αναζητεί λύση το υπουργείο Οικονομικών έχει να κάνει με την ενοποίηση του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας και του ΕΕΤΗΔΕ, του γνωστού πλέον «χαρατσιού» που εισπράττεται σήμερα μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ.

Το κράτος θα πρέπει με τον νέο Ενιαίο Φόρο να διατηρήσει το ισοδύναμο δημοσιονομικό αποτέλεσμα των 3,2 δισ. ευρώ που καλύπτεται σήμερα από το Εκτακτο Τέλος Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών και από τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας που ακόμη δεν έχει εισπραχθεί.

Πώς όμως θα επιτευχθεί ο στόχος αυτός από τη στιγμή που σε σύνολο 5,5 εκατομμυρίων ιδιοκτητών οι περίπου 2.700.000 ιδιοκτήτες θα παραμείνουν αφορολόγητοι αν τελικά αποφασίσει η κυβερνήσει να μην επιβαρύνει κανέναν πολίτη με ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας ως 50.000 ευρώ;

Σύμφωνα με αρμόδιο παράγοντα του υπουργείου Οικονομικών, η απάντηση στη δύσκολη εξίσωση βρίσκεται πίσω από τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και τους νέους κλιμακωτούς φορολογικούς συντελεστές.

Πάντως η αρμόδια διακομματική επιτροπή που συνεδρίασε την περασμένη Παρασκευή για την ενοποίηση των φόρων των ακινήτων δεν έχει καταλήξει στο πώς θα διαμορφωθούν οι τελικές κλίμακες, ενώ βέβαιον είναι ότι θα υπάρξουν διαφορετικοί συντελεστές για τα εντός σχεδίου ακίνητα και διαφορετικές για τα εκτός σχεδίου ακίνητα. Πάντως την τελική απόφαση για το αν τελικά επιβληθεί για πρώτη φορά κάποιος φόρος στα εκτός σχεδίου ακίνητα και τα αγροτεμάχια θα τη λάβει ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών κ. Γιάννης Στουρνάρας έπειτα από συνεννόηση με τους τρεις αρχηγούς των κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση.

Στην ανακοίνωση που εξέδωσε το υπουργείο Οικονομικών μετά τη συνεδρίαση της Παρασκευής αναφέρει: «Η Επιτροπή  επεξεργάστηκε προτάσεις φορέων και πολιτών. Εξετάστηκε επίσης το ύψος του αφορολογήτου. Στόχος είναι αφενός η δικαιότερη κατανομή του φορολογικού βάρους μέσω της διεύρυνσης της φορολογικής βάσης και της μείωσης της επιβάρυνσης των φυσικών προσώπων με προοδευτική κλίμακα φορολόγησης και αφετέρου ο εξορθολογισμός της φορολόγησης όσον αφορά τα νομικά πρόσωπα. Θα υπάρξει νέα συνεδρίαση την επόμενη εβδομάδα».

Οπως αναφέρουν αρμόδιοι παράγοντες, αφορολόγητο όριο θα υπάρχει και κατά πάσα πιθανότητα αυτό θα διαμορφωθεί στο ύψος των 50.000 ευρώ, ενώ το βασικό χαρακτηριστικό του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων είναι ότι θα αντικαταστήσει το «χαράτσι» της ΔΕΗ και τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας με ισοδύναμο δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Δηλαδή, όσα εισπράττει σήμερα το κράτος από το Εκτακτο Ειδικό Τέλος Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών αλλά και από τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας θα συνεχίσει να τα εισπράττει με τον νέο ενιαίο φόρο.

Σε ό,τι αφορά τους φορολογικούς συντελεστές αυτοί αναμένεται να ξεκινούν από 0,1% ως 0,15 τοις χιλίοις για ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας από 50.000 ευρώ ως 100.000 ευρώ, ενώ ο ανώτατος συντελεστής εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 1,5%  για περιουσία αντικειμενικής αξίας ως 2,5-3 εκατ. ευρώ, ενώ δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο να επιβληθεί ένας φορολογικός συντελεστής 2% για ακίνητη περιουσία που ξεπερνά π.χ. τα 10 εκατ. ευρώ, κυρίως για συμβολικούς λόγους.

Διαφορετική φορολογική κλίμακα θα εφαρμοστεί στην ακίνητη περιουσία των νομικών προσώπων με συντελεστές οι οποίοι, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν θα υπερβαίνουν το 0,6%.

Δεδομένη θεωρείται επίσης η επέκταση μέσα στο 2013 του συστήματος αντικειμενικών αξιών σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας, ενώ δέσμευση του υπουργού Οικονομικών κ. Γιάννη Στουρνάρα είναι να υπάρξει αναπροσαρμογή των σημερινών αντικειμενικών αξιών στο ύψος των πραγματικών - εμπορικών. Μάλιστα ο ίδιος έχει δεσμευθεί να εξετάσει τη μείωση του φόρου μεταβίβασης ακινήτων μέσα στις δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας.

Σε ό,τι αφορά τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, με εντολή του υπουργού Οικονομικών συστάθηκε ειδική επιτροπή για την αναπροσαρμογή των τιμών ζώνης. Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην απόφαση, «έργο της Ομάδας Εργασίας είναι η μελέτη και εισήγηση για την αναθεώρηση της διαδικασίας προσδιορισμού των αντικειμενικών αξιών προκειμένου να εξομοιωθούν κατά το δυνατόν με τις εμπορικές αξίες». Η ειδική Ομάδα Εργασίας θα πρέπει ως τις 28 Φεβρουαρίου να παραδώσει το πόρισμά της στον υπουργό και στον υφυπουργό Οικονομικών προκειμένου να προχωρήσει σε οριστικές αποφάσεις.

Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος

• Με τον νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, ο οποίος θα αποτελέσει ξεχωριστό νομοσχέδιο, θα γίνει μια ολοκληρωμένη προσπάθεια να έρθουν στην «επιφάνεια» εισοδήματα υποκρυπτόμενα από αυτούς που ως σήμερα δεν φορολογούνταν γιατί υπάρχουν ειδικές διατάξεις που επιτρέπουν να αυξήσουν «πλασματικά» τις δαπάνες τους και έτσι να φορολογηθούν για μικρότερα εισοδήματα.

• Επίσης για πρώτη φορά θα πραγματοποιηθεί εκτεταμένος ηλεκτρονικός έλεγχος «πόθεν έσχες» μέσω της ανάπτυξης συστημάτων που θα διασταυρώνουν όλα τα δεδομένα που υπάρχουν όχι μόνο στο υπουργείο Οικονομικών αλλά και σε άλλες βάσεις δεδομένων δημοσίων υπηρεσιών.

• Στο πλαίσιο αυτό θα επανασχεδιαστεί το έντυπο Ε1 (φορολογική δήλωση) και θα κληθούν όλοι οι πολίτες ανεξαρτήτως επαγγέλματος να δηλώσουν όλα τα κινητά περιουσιακά στοιχεία τους, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και οι καταθέσεις.

• Τέλος, αξίζει να τονιστεί ότι πλέον οι φορολογούμενοι θα πρέπει να δηλώσουν όλα τα αυτοτελώς φορολογούμενα εισοδήματα και τα απαλλασσόμενα ποσά, διαφορετικά, εφόσον εντοπιστούν από τις αρχές, θα θεωρηθούν εισοδήματα αποκρυπτόμενα και θα φορολογούνται στην κλίμακα. 
•  
•  
•  

ΒΗΜΑ