Τα «πλυντήρια» της Ευρώπης, από το Λουξεμβούργο και την Ελβετία ως το... Λονδίνο

Οσοι κράτησαν κάποτε με καμάρι κάποια αφορολόγητη ομπρέλα από τη Ρόδο και όσοι έχουν ακούσει κάτι για το Λίχτενσταϊν και το Μονακό αναρωτιούνται γιατί όλοι εσχάτως επιτίθενται στο «επιχειρηματικό μοντέλο» της Κύπρου και το απορρίπτουν μετά βδελυγμίας ως μη βιώσιμο. Αναρωτιούνται επίσης γιατί ένας τραπεζικός τομέας να θεωρείται ασφαλής και ακίνδυνος αν υπερβαίνει κατά μία ή δύο φορές το ΑΕΠ μιας χώρας και να θεωρείται επικίνδυνος αν το υπερβαίνει κατά έξι ή οκτώ φορές. 

 

Ιδιαίτερα αν η χώρα αυτή ανήκει σε μια οικονομική, νομισματική και πολιτική Ενωση κρατών, η οποία συμβαίνει το τελευταίο διάστημα να προωθεί εντατικά (και) την τραπεζική της ένωση. Διότι είναι απορίας άξιον γιατί ο τραπεζικός τομέας κάποιας χώρας-μέλους μιας νομισματικής Ενωσης να συγκρίνεται με το ΑΕΠ της ίδιας της χώρας και να μη λογίζεται ως μέρος του τραπεζικού τομέα της Ενωσης, αποτελούμενου από τις τράπεζες όλων των χωρών-μελών, για να συγκριθεί, ως σύνολο, με το συνολικό ΑΕΠ της Ενωσης.

Η δημιουργία θυλάκων ειδικού φορολογικού καθεστώτος είναι μια πρακτική που άνθησε τον 20ό αιώνα, χωρίς να αμφισβητηθεί ποτέ από θεσμικής ή ηθικής απόψεως η νομιμοποίησή τους. Πολιτικό χαρακτηριστικό των θυλάκων αυτών, που ονομάστηκαν φορολογικοί παράδεισοι, είναι η διοικητική τους αυτοτέλεια. Χωροταξικό χαρακτηριστικό τους είναι η μικρή εδαφική τους έκταση και η γεωγραφική οιονεί απομόνωσή τους.

Εχουμε, εν προκειμένω, φορολογικούς παραδείσους σε μικρά νησιά που είτε είναι ανεξάρτητα κράτη, όπως οι Νήσοι Κέιμαν, η Μάλτα ή η Κύπρος, είτε αποτελούν μέρος της επικράτειας μιας μεγάλης χώρας, αλλά απολαμβάνουν κάποιας διοικητικής αυτοτέλειας, όπως τα βρετανικά νησιά της Μάγχης. Παρένθεση: τα Δωδεκάνησα ουδέποτε υπήρξαν φορολογικός παράδεισος, απλώς τα πρώτα χρόνια μετά το 1947 που ενώθηκαν με την Ελλάδα διατήρησαν ένα ειδικό φορολογικό καθεστώς που τους είχε εκχωρηθεί από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας.

Φεουδαρχικά κατάλοιπα και Ελβετία

Οι νησιωτικοί φορολογικοί παράδεισοι αποτελούν τους κλασικούς offshore αποδέκτες αφορολόγητων κατά κανόνα κεφαλαίων και τους κατ' εξοχήν τόπους όπου εδρεύουν εταιρείες με σκοπό το ξέπλυμα χρήματος ή την εγγραφή σ' αυτές φορολογικά δαπανηρών περιουσιακών στοιχείων (θαλαμηγών, λίαρ τζετ ή και Καγιέν). Offshore, άλλωστε, σημαίνει υπεράκτιος ή εξωϋδατικός, όπως μεταφράζουν τη λέξη οι Κύπριοι.   

Πέρα από τους εξωϋδατικούς, παράδεισοι ευδοκιμούν και σε ηπειρωτικά εδάφη. Πρόκειται κυρίως για απομεινάρια της ευρωπαϊκής φεουδαρχίας, μικρής έκτασης Δουκάτα ή Πριγκιπάτα, όπως το Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου, που αποτελεί βεβαίως ιδρυτικό μέλος της ΕΕ, ή τα Πριγκιπάτα του Λίχτενσταϊν, του Μονακό και της Ανδόρας, που είναι μεν αυτοδιοικούμενα αλλά διατηρούν στενούς πολιτικούς δεσμούς με τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ισπανία εν προκειμένω.

Φυσικά, κραυγαλέα περίπτωση εύνοιας και ανοχής της διεθνούς κοινότητας αποτελεί η Ελβετία. Οχι μόνο για το φορολογικό καθεστώς της και το διαβόητο τραπεζικό απόρρητο, αλλά και για την περίφημη πολιτική ουδετερότητά της. Ουδετερότητα την οποία με προκλητικό τρόπο εκμεταλλεύθηκαν οι ναζιστές - σε ανενεργούς λογαριασμούς και επτασφράγιστες θυρίδες αγνώστων δικαιούχων οι ελβετικές τράπεζες διακρατούν και αρνούνται να αποδώσουν τον χρυσό των εβραίων και άλλους κλεμμένους κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο θησαυρούς. Ακόμη και στις πιέσεις των κυβερνήσεων Ομπάμα και Μέρκελ ανθίστανται οι ελβετικές τράπεζες, δίνοντας με το σταγονόμετρο και με το... στανιό ονόματα φοροφυγάδων πελατών τους.   

Η λίστα του «Forbes»

Εκτός από τα Δουκάτα, τα Πριγκιπάτα, την Ελβετία και τους παραδοσιακούς, ας πούμε, ηπειρωτικούς παραδείσους, τα τελευταία χρόνια δημιουργούνται και άλλοι, και μάλιστα στην «καρδιά» των μεγάλων και φορολογικά ορθόδοξων κρατών - που λόγω δημοσιονομικής κρίσης σκέπτονται ακόμη και την αύξηση των φορολογικών συντελεστών τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πόλη του... Λονδίνου! Ούτε η Μάργκαρετ Θάτσερ σκέφθηκε να καταστήσει το Σίτι τόπο ανεξέλεγκτης κατοχής και διακίνησης κεφαλαίων. Μιλάμε για τη βρετανίδα πρωθυπουργό η οποία τη δεκαετία του 1980 ευνόησε όσο ουδείς άλλος προκάτοχός της τη δημιουργία και ενίσχυση των υπεράκτιων χρηματοοικονομικών κέντρων - την εποχή της έλαμψε η «παραδείσια» πλευρά των βρετανικών Παρθένων Νήσων.

Ο,τι δεν διανοήθηκε η βαρόνη Θάτσερ το πέτυχαν οι Νέοι Εργατικοί του Τόνι Μπλερ. Και βεβαίως ο νέος πολιτικός αστέρας της Βρετανίας, ο δήμαρχος του Λονδίνου Μπόρις Τζόνσον. Αυτός που ανησυχεί μήπως αυξήσει ο Συντηρητικός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον τους εταιρικούς φόρους και χάσει το Σίτι τη θέση που έχει κατακτήσει ως διεθνές χρηματοοικονομικό κέντρο.

Το Λονδίνο από το 2010 είχε καταλάβει περίοπτη θέση στη λίστα με τους 10 «πλέον ενδιαφέροντες» φορολογικούς παραδείσους που είχε δημοσιεύσει το περιοδικό «Forbes». Αυτοί ήσαν κατά σειρά η αμερικανική Πολιτεία του Ντελαγουέρ, το Λουξεμβούργο, η Ελβετία, οι Νήσοι Κέιμαν, το Σίτι του Λονδίνου, η Ιρλανδία, οι Βερμούδες, η Σιγκαπούρη, το Βέλγιο και το Χονγκ Κονγκ.

Γιατί «έσκασε» η Κύπρος

Πρώτη στη λίστα του «Forbes» είναι η αμερικανική Πολιτεία του Ντελαγουέρ! Ενατο το Βέλγιο, στην πρωτεύουσα του οποίου χτυπά, ως γνωστόν, η καρδιά της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Και πουθενά η Κύπρος! Ευλόγως ανακύπτει το ερώτημα, τι συνέβη και ο παράδεισος αυτός μετατράπηκε σε αποδιοπομπαίο τράγο και σε δοκιμαστικό σωλήνα ανήκουστων συνταγών τραπεζικής εξυγίανσης, όπως είναι το κούρεμα των ιδιωτικών καταθέσεων; Διότι αύξηση της εταιρικής φορολόγησης ζήτησε (αλλά δεν έλαβε) η τρόικα και από τον ιρλανδικό παράδεισο, που επίσης «γονάτισε» λόγω μιας ανάλογης με την κυπριακή τραπεζικής κρίσης.

Οι συνωμοσιολογικές θεωρίες ανάγουν την εμπλοκή των ρωσικών κεφαλαίων στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα ως την κύρια αιτία της πρωτοφανώς σκληρής αντιμετώπισης της Μεγαλονήσου από τους εταίρους. Μετά το ταξίδι του κύπριου υπουργού Οικονομικών Μιχάλη Σαρρή στη Μόσχα οι θεωρίες αυτές κλονίστηκαν και οι συνωμοσιολόγοι αναρωτιούνται αν συμμετέχει και το Κρεμλίνο στο παιχνίδι της τρόικας.

Είναι θέμα ημερών να καταστεί σαφές αν η Κύπρος θα αποτελέσει το εξιλαστήριο θύμα των ηθικοθρησκευτικών οικονομικών και πολιτικών ιδεοληψιών του Βερολίνου. Αν της έλαχε να συμβάλει, διά του μαρτυρίου της, στην κάθαρση (απολύτως επικοινωνιακή φυσικά) του παγκόσμιου χρηματοοικονομικού συστήματος. Διότι μόλις ικανοποιηθεί η δίψα για αίμα των «άμωμων» και των «ηθικών», οι μπίζνες θα συνεχιστούν ως συνήθως. Αρκεί βεβαίως να μη συμβεί κανένα ατύχημα και εξελιχθεί η πυρπόληση της Κύπρου σε ολοκαύτωμα του ευρωπαϊκού μεταπολεμικού οικοδομήματος.

Τι αποκάλυψε ο χάκερ
Και ο Γερμανός θέλει την offshore του
Δύο χιλιάδες χρόνια μετά την καταγγελία του φαρισαϊσμού από τον Χριστό, η συμπεριφορά αυτή εξακολουθεί να χαρακτηρίζει τους κυβερνώντες και τους ισχυρούς εν γένει. Η εφημερίδα «Sueddeutsche Zeitung» του Μονάχου αποκάλυψε στις αρχές της περασμένης εβδομάδας τις «παραδείσιες προτιμήσεις» των... γερμανών ολιγαρχών. Κι αυτές είναι... η Δημοκρατία του Παναμά!

Με τη βοήθεια ενός 29χρονου βρετανού χάκερ, η «Sueddeutsche Zeitung» ανακάλυψε ότι μερικές από τις μεγαλύτερες επιχειρηματικές οικογένειες της Γερμανίας (Πόρσε και Πίεχ του ομίλου Volkswagen, Κουάντ της BMW, Μπούρντα των ομωνύμων εκδόσεων και Γιάκομπς της ομώνυμης βιομηχανίας καφέ) έχουν αναρτήσει σημαία Παναμά στις δικές τους ευκαιρίες για περισσότερο αλλά αδικαιολόγητο - καθότι αφορολόγητο - πλουτισμό. Ερωτηθείσες από τη βαυαρική εφημερίδα, κάποιες οικογένειες διέψευσαν τα ευρήματα του χάκερ. Μερικές παραδέχθηκαν ότι ίδρυσαν offshore στον Παναμά, αλλά ισχυρίστηκαν ότι πρόθεσή τους δεν ήταν να φοροδιαφύγουν ή να ξεπλύνουν χρήμα. Αλλες αρνήθηκαν κάθε σχόλιο, ενώ άλλες υπέπεσαν σε αντιφάσεις. Παλαιός συνεργάτης της ιδρύτριας (το 1980) και προέδρου παναμέζικης εταιρείας Σίλβια Κουάντ, για παράδειγμα, δήλωσε ότι η οικογένεια κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου θέλησε να διασφαλίσει μέρος της περιουσίας της εκτός Ευρώπης. Ωστόσο, σε απευθείας επαφή που είχε μαζί της η εφημερίδα, η Κουάντ διαβεβαίωσε ότι δεν γνωρίζει ότι προεδρεύει σε κάποια παναμέζικη εταιρεία.

ΒΗΜΑ