Τι απέγινε το κίνημα «Χωρίς Μεσάζοντες»

Εχει περάσει πάνω από ενάμιση χρόνος από τότε που μια απλή ιδέα, η κατάργηση των μεσαζόντων στην αγορά αγροτικών προϊόντων προς όφελος της τσέπης του καταναλωτή, «φούντωσε» σε ολόκληρη τη χώρα και εξελίχθηκε στο γνωστό σε όλους Κίνημα «Χωρίς Μεσάζοντες». Οι δράσεις του Κινήματος ανακούφισαν πολλές οικογένειες, βάζοντας στο καθημερινό τους τραπέζι προϊόντα που αν και θεωρούνται απαραίτητα για μια ισορροπημένη διατροφή οι τιμές τους παραμένουν στα ύψη, τη στιγμή που μισθοί και συντάξεις έχουν πάρει από καιρό την κατηφόρα. Πολλοί ήταν εκείνοι που είδαν την πρωτοβουλία αυτή με καχυποψία, άλλοι προσπάθησαν ακόμη και να την «καπελώσουν», ενώ δεν ήταν λίγες και οι περιπτώσεις που οι διανομές προϊόντων έγιναν πρόχειρα και αποσπασματικά.

Το μεγαλύτερο ζητούμενο όμως - το οποίο στην αρχή φάνηκε ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί κάτω από την «πίεση» του Κινήματος -, η πτώση των τιμών στην πραγματική οικονομία, παραμένει δυστυχώς ακόμα ζητούμενο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι πατάτες, οι οποίες πωλούνται αυτή την περίοδο στις λαϊκές αγορές σε τιμές ρεκόρ, από 0,80 - 0,90 ευρώ και πάνω, ενώ ως πέρυσι στις αγορές του Κινήματος «Χωρίς Μεσάζοντες» πωλούνταν στη μισή τιμή. Ακριβώς το θέμα αυτό, η ανοδική πορεία της τιμής της πατάτας, του προϊόντος με το οποίο έκανε θεαματικά το ντεμπούτο του το Κίνημα, εγείρει σήμερα νέους προβληματισμούς.

Παιχνίδι με τις τιμές

Οι παραγωγοί διέθεσαν την περασμένη σεζόν τόνους πατάτας, αδειάζοντας τις αποθήκες τους χάρη στο Κίνημα «Χωρίς Μεσάζοντες», το οποίο υιοθετήθηκε όχι μόνο από κινήσεις πολιτών, αλλά και από πολλούς δήμους της χώρας. Εφέτος όμως, που η παραγωγή μειώθηκε, πόσο οι ίδιοι αυτοί παραγωγοί - οι οποίοι δεν παύουν φυσικά να είναι και επαγγελματίες - στηρίζουν το Κίνημα που τους υποστήριξε πέρυσι και ίσως τους έβγαλε και από ένα μεγάλο αδιέξοδο;

«Δεν είναι λίγοι εκείνοι οι παραγωγοί που ενώ πέρυσι μας έδιναν τα προϊόντα τους σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές, εφέτος, εάν δεν ορίσουν τις τιμές σημαντικά υψηλότερα, δεν έρχονται ή ακόμη δεν διαθέτουν καν τα προϊόντα τους στο Κίνημα» παραδέχεται στο «Βήμα» ο κ. Νικόλαος Κωτίδης, μέλος της Εθελοντικής Ομάδας Δράσης Νομού Πιερίας, η οποία ήταν από τις πρώτες που υιοθέτησαν το Κίνημα «Χωρίς Μεσάζοντες». Οπως εξηγεί, η αρχική σκέψη των μελών της ομάδας ήταν ότι μέσω της δράσης αυτής θα κατάφερναν να ανατρέψουν κάποιες από τις παραδοξότητες που επικρατούν στην αγορά αγροτικών προϊόντων. Αλλωστε, αυτό που πρεσβεύει η Εθελοντική Ομάδα Δράσης Ν. Πιερίας (ΕΟΔΝΠ) είναι η αλληλεγγύη προς τους καταναλωτές που δοκιμάζονται, αλλά και ανάμεσα στους ίδιους τους παραγωγούς. «Στόχος μας είναι η καλλιέργεια μιας νέας νοοτροπίας όχι μόνο από την πλευρά του καταναλωτή, αλλά και στον ίδιο τον παραγωγό που δεν θα πρέπει να βλέπει το ευκαιριακό κέρδος, αλλά μια σταθερή, έντιμη σχέση με την κοινωνία» τονίζει ο κ. Κωτίδης.

Καλλιέργειες με παραγγελία

Μετά την περυσινή εμπειρία, η απάντηση σε αυτή την ασυνέπεια είναι για την ΕΟΔΝΠ η λεγόμενη «συμβολαιακή γεωργία». Οπως εξηγεί στο «Βήμα» ο κ. Κωτίδης, υπάρχουν ήδη τέσσερις παραγωγοί του Νομού Πιερίας οι οποίοι θα διαθέτουν όλη τους την παραγωγή στη δράση «Χωρίς Μεσάζοντες». Σε 480 στρέμματα γης θα καλλιεργούνται φασόλια, ρεβίθια, φακές και κρεμμύδια με μόνο προορισμό τις μαζικές προπαραγγελίες και διανομές προϊόντων που διοργανώνει η ομάδα. «Ως σήμερα οι έμποροι είναι αυτοί που μας πολεμούν "πετώντας" οικονομικά δολώματα στους παραγωγούς. Εμείς αντιθέτως, ως κίνημα, υποστηρίζουμε σε βάθος χρόνου τους συνεργάτες μας» τονίζει.

Από την άλλη πλευρά, οι έμποροι επιμένουν να θεωρούν τις αγορές «Χωρίς Μεσάζοντες» παράνομες, όπως τις χαρακτήρισε πρόσφατα σε σχετική ανακοίνωση ο Εμπορικός Σύλλογος Πειραιά. Αρκετοί μιλούν μάλιστα για προϊόντα υποβαθμισμένης ποιότητας, τα οποία «βρήκαν την ευκαιρία οι παραγωγοί να πουλήσουν όσο-όσο στους καταναλωτές μέσω του Κινήματος» όπως λέει στο «Βήμα» ο πρόεδρος της Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Παραγωγών Πωλητών Λαϊκών Αγορών κ. Παντελής Μόσχος. Οπως εξηγεί, οι παραγωγοί που «χρησιμοποίησαν» ουσιαστικά το Κίνημα με τον τρόπο αυτό, αφού διέθεσαν τις ποσότητες πατάτας που έμεναν απούλητες στις αποθήκες τους, εφέτος δεν έβαλαν αντίστοιχα μεγάλη παραγωγή. Ετσι, η μικρότερη προσφορά ελληνικής πατάτας εκτινάσσει την τιμή της στις λαϊκές αγορές στα ύψη. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι σε όλο και περισσότερες διανομές χωρίς μεσάζοντες η πατάτα δεν έχει πια την πρωτοκαθεδρία.

Εμπορικός πόλεμος

Σε αυτές τις συνθήκες, ο εμπορικός πόλεμος σοβεί. «Σε κάθε περίπτωση θέλουμε νόμιμο εμπόριο - στάσιμο, στεγασμένο ή υπαίθριο» υποστηρίζει ο Εμπορικός Σύλλογος Πειραιά. Αυτό σημαίνει κατά τον Σύλλογο: «Να τηρείται η νομιμότητα και να μην υπάρχει αθέμιτος ανταγωνισμός, που χαρακτηρίζει τις αγορές "Χωρίς Μεσάζοντες", στις οποίες μάλιστα υπάρχει παντελής έλλειψη υγειονομικού και ποιοτικού ελέγχου των προς πώληση ειδών - και σε ορισμένες περιπτώσεις χωρίς τα απαιτούμενα παραστατικά - από τις αρμόδιες αρχές, που έχουν ως χρέος τη διασφάλιση της υγείας του καταναλωτή»!

Η πρόταση του Εμπορικού Συλλόγου Πειραιά είναι η ένταξη των εν λόγω πρωτοβουλιών στις λαϊκές αγορές, «ώστε οι καταναλωτές να αγοράζουν τα προϊόντα απευθείας από πιστοποιημένους παραγωγούς και όχι από διανομείς». Αλλά και ο κ. Μόσχος επισημαίνει ότι «οι λαϊκές αγορές είναι ανοιχτές για τους παραγωγούς» και αναρωτιέται για ποιον λόγο οι παραγωγοί που στηρίζουν το Κίνημα δεν πάνε να πουλήσουν τα προϊόντα τους στη λαϊκή αγορά. Με ή χωρίς μεσάζοντες; Και σε ποια τιμή;

 

 

 

Δημοσιεύτηκε στο HeliosPlus στις 2 Ιουλίου 2013