Αll politics is local: Η πολιτική είναι πάντα υπόθεση τοπική

Ο Tip O’ Neill, ένας ισχυρός άνδρας του Καπιτωλίου της Ουώσινγκτον στις αρχές της δεκαετίας του ’80 συνήθιζε να λέει "All politics is local", σε (ελεύθερη) μετάφραση: «Η πολιτική είναι πάντα τοπική υπόθεση».

Μπορεί η τοποθέτηση αυτή να φαντάζει κάπως απόλυτη και δογματική, όπως εν πολλοίς συμβαίνει με κάθε «αποφθεγματικού» χαρακτήρα ρήση, αλλά συμπυκνώνει μια αλήθεια-πραγματικότητα που συχνά μας διαφεύγει, όταν εξετάζουμε ή σχολιάζουμε θέματα όπως οι διακρατικές σχέσεις, οι ισορροπίες εντός διεθνών οργανισμών ή ενώσεων (π.χ Ευρωπαϊκή Ένωση) ή οι  συχνά ακατανόητες έως απολύτως ανιστόρητες αποφάσεις οργάνων (π.χ. Εurogroup): στις αποφάσεις, τις επιλογές και τη συμπεριφορά ακόμη και των μεγάλων κρατών και των πολιτικών τους ηγεσιών ρόλο δεν παίζουν μόνο τα γεωπολιτικά και μακρο-οικονομικά τους συμφέροντα και σχεδιασμοί, αλλά συχνότατα (αν όχι πάντα) και οι ανάγκες πολιτικής διαχείρισης στο εσωτερικό των χωρών τους καθώς και οι προτεραιότητες που αφορούν το προσωπικό πολιτικό μέλλον των εκάστοτε πρωταγωνιστών.

 Η ιστορία μάλιστα βρίθει παραδειγμάτων εκλογικής «τιμωρίας» μεγάλων ηγετικών φυσιογνωμιών που τρόπον τινά αγνόησαν ή παρέβλεψαν την αρχή ότι «η πολιτική είναι -πρωτίστως έστω- τοπική  υπόθεση»: Ο Χαρίλαος Τρικούπης ταπεινώθηκε εκλογικά το 1895, όταν τη βουλευτική του έδρα στο Μεσολόγγι κατέλαβε (με διαφορά τεσσάρων ψήφων) κάποιος... Γουλιμής, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, αφού είχε διπλασιάσει την έκταση της Ελλάδος, ηττήθηκε εν μέσω του μεγάλου εθνικού διχασμού στις εκλογές του 1920 (μη εκλεγόμενος καν βουλευτής), για να επακολουθήσει η Μικρασιατική καταστροφή, ενώ την ίδια τύχη είχε στις εκλογές του 1945 ο νικητής του Β’Παγκοσμίου Πολέμου Wíston Churchill, όταν γνώρισε την ήττα από τους Εργατικούς.

Παρατηρώντας κανείς προσεκτικότερα τη στάση και τους χειρισμούς των εμπλεκομένων στην πρόσφατη κρίση στην Κύπρο, δεν μπορεί παρά να αναγνωρίσει ότι τα κίνητρα πολλών αποφάσεων και συμπεριφορών θα μπορούσαν άνετα να χαρακτηρισθούν και μικρο-πολιτικά.

Στην ίδια τη μεγαλόνησο: ο απελθών Πρόεδρος κωλυσιεργούσε επί μήνες, αφήνοντας την κατάσταση να επιδεινώνεται δραματικά για να αποχωρήσει χωρίς να χρειασθεί να είναι αυτός που θα υπογράψει τους επαχθείς όρους που -γνώριζε ότι- θα επέβαλαν οι δανειστές, ενώ ο διάδοχός του διεξήγαγε την προεκλογική του εκστρατεία αποκλείοντας κατηγορηματικά την συναίνεση του σε «κούρεμα» τραπεζικών καταθέσεων και αφήνοντας να εννοηθεί ότι οι υποτιθέμενες «καλύτερες» πολιτικές και προσωπικές του σχέσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους θα απέτρεπαν τέτοια ενδεχόμενα σε περίπτωση εκλογής του. Η συνέχεια είναι γνωστή...

Στην Ελλάδα: η προσπάθεια πολιτικής εκμετάλλευσης των δραματικών εξελίξεων στην Κύπρο ήταν εκατέρωθεν απροκάλυπτη και ανερυθρίαστη. Αρχικώς, και υπό το κράτος ενός επικολυρικού ξεσπάσματος «εθνικά υπερήφανου-αντιστασιακού» θυμικού, μετά το ΟΧΙ, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης προσπάθησε  να εκθέσει την -μουδιασμένη και αμήχανη σε εκείνη τη χρονική στιγμή- κυβέρνηση ως ενδοτική, υποτελή και «προσκυνημένη», χωρίς να λείψουν και οι συνήθεις κορώνες περί «δοσιλογισμού», για να καταλήξει σε μια βεβιασμένη και άστοχη σύμπηξη ενός ετερόκλητου «αντιμνημονιακού» μετώπου με τους ..αεροψεκαζόμενους ΑΝΕΞ-ΕΛΛΗΝΕΣ του πάντα ευρισκόμενου σε ....πολεμική επιφυλακή (για να διαφυλάξει τα δικαιώματα του απανταχού ελληνισμού επί των υποθαλάσσιων...«υδατανθράκων» του) Πάνου.

 Όταν όμως η σκληρή, κυνική και ανελέητη στάση του «ευρω-ιερατείου» (σε συνδυασμό με την κατάρρευση των μύθων περί Ρώσων «σωτήρων») οδήγησε την Κυπριακή πολιτική ηγεσία σε ταπεινωτική αναδίπλωση, ήταν η σειρά των κυβερνητικών και των πάσης φύσεως «βασιλικότερων» του μνημονίου να ...πάρουν τη ρεβάνς. Είναι πραγματικά απίστευτη η χαιρεκακία και η μνησικακία (στα όρια της μισανθρωπίας) που διαχύθηκαν στον δημόσιο λόγο, τον τύπο και το διαδίκτυο. Ένας ρηχός και πολιτικά ιδιοτελής ηθικισμός αντεπιτέθηκε.

 Ξαφνικά ανακαλύψαμε όλοι, ότι οι Κυπριακές τράπεζες ήταν πλυντήρια μαύρου χρήματος Ρώσων ολιγαρχών, ότι ήρθε η ώρα να πληρωθεί ο στηριγμένος στο τραπεζικό καζίνο ευδαιμονισμός, ότι λίγο-πολύ τα  «ήθελαν και τα έπαθαν» οι Κύπριοι. Οι δε συνήθεις απολογητές των εκάστοτε επιλογών (διαταγών) της καγκελαρίας έφθασαν στο σημείο να ισχυρίζονται ότι δικαίως τιμωρείται η Κύπρος σήμερα, γιατί ο Τάσσος Παπαδόπουλος ξεγέλασε το 2004 τους Ευρωπαίους εταίρους και δεν συναίνεσε στο σχέδιο Ανάν, όπως είχε υποτίθεται συμφωνηθεί προ της αποδοχής της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε. (τη ..λεπτομέρεια ότι ο Κυπριακός λαός τοποθετήθηκε με συντριπτική πλειοψηφία σε δημοψήφισμα την ...παρακάμπτουμε). Εκατοντάδες κείμενα στο πνεύμα ...«οι μαγκιές πληρώνονται» γράφθηκαν το τελευταίο εικοσαήμερο.

Η χαρά ορισμένων για το πολιτικό  στραπατσάρισμα της άγαρμπης απόπειρας των Κυπρίων να παρρεκλίνουν από «τας υποδείξεις» κατέστη κάτι παραπάνω από εμφανής. Και βέβαια δεν πρόκειται περί εμπαθείας (τουλάχιστον όχι μόνο περί αυτού), αλλά περί της εκτίμησης ότι οι εξελίξεις στην Κύπρο ενισχύουν τις πολιτικές θέσεις και τους σχεδιασμούς των «μνημονιακών» (ούτως ειπείν) πολιτικών δυνάμεων.
Στη Γερμανία (..και τον υπόλοιπο Βορρά): Eίναι σαφές ότι η κρίση των τελευταίων ετών έχει ενισχύσει την επιρροή και τη δυνατότητα επιβολής της Γερμανίας στην Ευρώπη, και συμπεριφέρεται με έναν όλο και πιο απροσχημάτιστο πολιτικό και οικονομικό ηγεμονισμό.

Πέραν όμως των στρατηγικών σχεδιασμών και της τακτικής περαιτέρω κατίσχυσης της ισχυρότερης οικονομικά χώρας της Ε.Ε., δεν θα πρέπει να αγνοούνται και οι εσωτερικές πολιτικές ανάγκες της ευρισκόμενης σε προεκλογική περίοδο καγκελαρίου. Όλα δείχνουν ότι τα στερεότυπα περί «τεμπέληδων καλοπερασάκηδων» του Νότου έχουν εμπεδωθεί στην κοινή γνώμη της Γερμανίας (και όχι μόνο), η δε επίδειξη σκληρότητας και διάθεσης παραδειγματισμού και «σωφρονισμού» των Νοτίων ενισχύει δημοσκοπικά όποιον (ή όποια) την επιδεικνύει.

Δεν είναι σαδίστρια η σιδηρά Frau, πολιτικός που επιθυμεί την επανεκλογή της είναι. Στη δε κυπριακή κρίση, έχει κάπως διαλάθει της προσοχής, ότι οι πρώτοι -στη Γερμανία-  που τάχθηκαν υπέρ της λύσης που επελέγη και πίεσαν εντόνως την κυβέρνηση τους να την επιβάλει, ήταν οι αντιπoλιτευόμενοι του SPD  και ακόμη περισσότερο το «αδελφό» κόμμα του ΣΥ.ΡΙΖ.Α "die Linke", σε μια -«αριστερή»- λογική ότι δεν μπορεί να πληρώσει ο Ευρωπαίος φορολογούμενος τα επιτοκιακά υπερκέρδη των ολιγαρχών του ρώσικου πλιατσικο-καπιταλισμού.

 Αν συνυπολογίσει δε κανείς ότι η νεο-ιδρυθείσα πολιτική κίνηση κατά του ευρώ φαίνεται να συγκεντρώνει δυνητικά τις προτιμήσεις του ενός τετάρτου των Γερμανών ψηφοφόρων, τότε η άκαμπτη στάση της γερμανικής κυβέρνησης έναντι των υπηκόων -...συγνώμη... εταίρων- της Μεσογείου καθίσταται ευκολότερα ερμηνεύσιμη, και ας ναρκοθετεί επί της ουσίας τις προοπτικές του κοινού νομίσματος και της ίδιας της Ε.Ε..

Τα ανωτέρω επιχειρήματα δεν υποβαθμίζουν τη γεωπολιτική σημασία των πρόσφατων εξελίξεων στην Κύπρο και την ευρύτερη περιοχή, ούτε παραγνωρίζουν ότι μια νέα προσέγγιση υπάρχει πλέον στο τραπέζι για την αντιμετώπιση των αδυναμιών (και αβελτηριών) των τραπεζών και του χρηματοπιστωτικού συστήματος : αφού οι φορολογούμενοι πλήρωσαν για τη διάσωση πρακτικά πτωχευμένων τραπεζών με το bail-out, τώρα θα κληθούν να ξαναπληρώσουν ως καταθέτες πλέον για το λεγόμενο bail-in. Όμως, εκτός από τη γεωστρατηγική και τους διεθνείς συσχετισμούς ισχύος, φαίνεται πως υπάρχουν και τα ...ψηφαλάκια, και καλό είναι να μην το ξεχνάμε κι αυτό.

Το ζήτημα, όμως, για τη χώρα μας είναι, ότι δεν υπάρχει πλέον η πολυτέλεια για μικροκομματικούς υπολογισμούς και πολιτικάντικες οξύνσεις. Το ίδιο ισχύει και για τον Κυπριακό ελληνισμό, αλλά εκεί  φαίνεται ότι το έχουν αντιληφθεί. Αν συνεχίσουμε με μανιχαϊκές αντιπαραθέσεις, εκατέρωθεν κατηγορίες περί προδοσίας και πολιτικό διάλογο με αντικείμενα την ...ψυχιατρική και την ενδοκρινολογία, δεν έχουμε καμία τύχη. Aς αφήσουν τους θεατρινισμούς και τις καφενειακές ατάκες, και ας προσπαθήσουν -την ύστατη έστω ώρα- να συννενοηθούν στοιχειωδώς στην κατάρτιση ενός εθνικού plan A (και μετά βλέπουμε και για το ...plan B) δράσης και ανασυγκρότησης, γιατί αν τώρα ο καβγάς τους θα διεξάγεται πάνω σε κοινωνικά και οικονομικά συντρίμμια, σύντομα θα γίνεται πάνω σε αποκαϊδια...



*Ο Σταμάτης Κυρζόπουλος είναι ιατρός καρδιολόγος, στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο και συγγραφέας του βιβλίου "Μονόδρομοι και αδιέξοδα: Πολιτών υπέρβαση". Εκτός από το News247 αναλύει και εκφράζει τις σκέψεις του μέσα από το προσωπικό του blog sxoliopoliti.blogspot.gr