Η κακοκαιρία της Παρασκευής που διήρκεσε λιγότερο από 12
ώρες έκανε τους δρόμους να μετατραπούν σε ποτάμια. Ή για την ακρίβεια,
έκανε τα μπαζωμένα ρέματα και τα ποτάμια της Αθήνας να βγουν στην
επιφάνεια των οδικών αρτηριών και να παρασύρουν ότι έβρισκαν στο πέρασμα
τους.
Η καταιγίδα της Παρασκευής, που ήταν και η μεγαλύτερη μετά το 1961,
για την Αττική, κινητοποίησε τους περισσότερους μηχανισμούς του κράτους
με την πυροσβεστική να δέχεται πάνω από 1.500 κλήσεις για
απεγκλωβισμούς, αντλήσεις υδάτων, κοπές δέντρων, πτώσεις αντικειμένων.
Το επαναλαμβανόμενο σχεδόν κάθε χρόνο σκηνικό της καταστροφής αναδεικνύει μία από τις μεγαλύτερες πληγές της Αττικής και της πρωτεύουσας. Τα μπαζωμένα ρέματα. Παράλληλα, τα αντιπλημμυρικά έργα είναι σχεδόν ανύπαρκτα.
Ο Ιλισός, ο Ηριδανός, ο Κυκλόβορος, το Λυκόρεμα, ο Βουρλοπόταμος, ο Βοϊδοπνίχτης, ο Αλασσώνας είναι μερικά από τα ποτάμια και τα ρέματα που βρίσκονται κάτω από το έδαφος της Αττικής γης και υπερχείλισαν για ακόμα μια φορά.
Μας παρέσυρε το ρέμα
Σύμφωνα με μελέτη του ΕΜΠ, τα ανοιχτά ρέματα το 1945, είχαν μήκος 1.280 χιλιόμετρα και σήμερα, μόλις, 434 χιλιόμετρα, μειώθηκαν, δηλαδή, σε ποσοστό 66,4%. Όπως, δε, προκύπτει από μελέτη του ΙΓΜΕ, πριν από μερικά χρόνια, το 80% των νερών της βροχής το απορροφούσε το έδαφος και μόλις το 20% έπεφτε στην θάλασσα, σήμερα το ποσοστό αυτό έχει αλλάξει δραματικά και σχεδόν αντιστρέφεται.
Όπως αναφέρει άλλωστε η "Καθημερινή", μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, οι δομημένες επιφάνειες στην Αθήνα κάλυπταν το 25% του λεκανοπεδίου. Μετά το 1975, το 75% καλύφθηκε από δομημένες επιφάνειες και δρόμους δίκτυα, ενώ οι ελεύθεροι χώροι αποτελούν, μόλις, στο 4%.
Απουσία απαραίτητων υποδομών
Οι υφιστάμενες υποδομές είναι ανεπαρκείς, αφού εκτιμάται ότι καλύπτουν, μόλις, το 40 με 45%, της Αττικής, με αποτέλεσμα, σε αρκετές περιοχές, να δημιουργούνται έντονα πλημμυρικά φαινόμενα, ακόμη και με μιας μικρής διάρκειας βροχόπτωση. Κάτι που θα μπορούσε να αποφευχθεί με έναν καλύτερο προγραμματισμό των έργων.
Παρότι σε αρκετές περιοχές τα προβλήματα έχουν μειωθεί αισθητά, τα περισσότερα έργα είναι αποσπασματικά, χωρίς να υπάρχει συντήρηση και καθάρισμα των φρεατίων σε βάθος χρόνου.
Συν τοις άλλοις, τα ρέματα και οι χείμαρροι του λεκανοπεδίου, δεν έχουν οριοθετηθεί. Πρόκειται για τα παρακάτω ρέματα:
Ανατολική Αττική: Παλλήνης, Γέρακα, Πηγάδια, Καλίσια, Ραφήνας (και τα συμβαλλόμενα μικρά ρέματα Πικερμίου), Νέας Μάκρης, Αναβύσσου, Παλαιάς Φώκαιας, Σαρωνίδας, Σκόρπιο Ποτάμι (στην περιοχή Μαραθώνα), Πυθαγόρα (στον Διόνυσο).
Δυτική Αττική: Σαρανταπόταμος (στην Χαλυβουργική), Μαύρη Ώρα, Αγίας Αικατερίνης, Αγίου Γεωργίου (στον Ασπρόπυργο), Νέας Περάμου, Μαυραντζάς (στα Μέγαρα), Εσχατιάς (στο Μενίδι), Καναπίτσας, Χαϊδαρόρεμα και το ρέμα Περιστερίου.
Κεντρική Αττική: Κηφισός (αποτελεί τον τελικό αποδέκτη των ομβρίων του λεκανοπεδίου και εκκρεμούν τα έργα διευθέτησης της κοίτης στο "ανοικτό" τμήμα του), Ευρυπίδων, Σφακίων, Ποδονίφτη, Μιχελή, Λιοσίων, Χαλανδρίου, Πρ. Δανιήλ, Θεσσαλονίκης, Κυκλοβόρου, Πύρνας και Αμαρουσίου.
Για όλα τα προαναφερθέντα ρέματα απαιτείται υπολογισμός του νερού που μπορούν να δεχθούν και σε συνάρτηση με τα υδρολογικά δεδομένα των περιοχών από τις οποίες διέρχονται, να προχωρήσουν οι εργασίες διευθέτησης, ώστε να ακολουθήσει η υλοποίηση των αντιπλημμυρικών έργων που απαιτούνται.
Χαρακτηριστικό είναι ότι στα τέλη του 19ου αιώνα, διέσχιζαν το λεκανοπέδιο, 700 χείμαρροι, ποτάμια και ρυάκια. Το 1999, ο αριθμός τους ήταν μικρότερος των 70 (κάτω, δηλαδή και από το 10%) και σήμερα, δεν υπερβαίνουν τα 50. Τα υπόλοιπα, μπαζώθηκαν, ποδοπατήθηκαν και τσιμεντοποιήθηκαν.
Αλλά και από τα ρέματα που παραμένουν ανοιχτά, τα περισσότερα έχουν υποστεί τόσες παρεμβάσεις, που δύσκολα πια μπορούν να επιτελέσουν το έργο τους, δηλαδή να κατευθύνουν τα νερά προς τη θάλασσα ή σε άλλους μεγαλύτερους αποδέκτες.
Ο Ιλισός και τα άλλα μεγάλα ρέματα της Αθήνας
Ο Ιλισός, ήταν το μεγαλύτερο ποτάμι που διέσχιζε την Αθήνα. Ξεκινούσε από τον Υμηττό, για να καταλήξει στην θάλασσα. Σήμερα, κυλάει εξ ολοκλήρου υπογείως, κάτω από τη Μιχαλακοπούλου, περνάει από την Βασ. Σοφίας (μπροστά από το Παναθηναϊκό Στάδιο), συνεχίζει στην Καλλιρρόης, για να καταλήξει μετά την Καλλιθέα στην θάλασσα.
Αξίζει να επισημανθεί ότι παρά την επικάλυψη του Ιλισού, η οποία άρχισε το 1948 και παρά τις σοβαρές επεμβάσεις στις εκβολές του και σ' όλον τον φαληρικό όρμο, το Δέλτα του Ιλισού ξανασχηματίστηκε σ΄έναν πολύτιμο για την Αθήνα υδροβιότοπο, όπου έχουν εντοπιστεί πάνω από 89 είδη πουλιών.
Στον Ιλισό χυνόταν ο Ηριδανός που ξεκινούσε από τον Λυκαβηττό και κατέβαινε από το Κολωνάκι. Κατά τη διάρκεια των εργασιών του Μετρό στην πλατεία Συντάγματος, ανακαλύφθηκε η αρχαία κοίτη του. Ο ποταμός συνεχίζει στις οδούς Μητροπόλεως και Ερμού, στην Αρχαία Αγορά και καταλήγει στον Κεραμεικό.
Την κοίτη του Ηριδανού συνάντησε το Μετρό και στο Μοναστηράκι, γεγονός που ανησύχησε ιδιαίτερα τους υπεύθυνους, καθώς το ποτάμι φούσκωσε κάποιες φορές επικίνδυνα κατά τη διάρκεια των εργασιών. Ακόμα και σήμερα, ο υπόγειος ποταμός κατεβάζει 20-30 κυβικά νερού την ώρα, ενώ τις βροχερές μέρες το νερό υπερδιπλασιάζεται και από τα νερά του πλημμυρίζει η Ποικίλη Στοά και η Αρχαία Αγορά.
Από το Λυκαβηττό ξεκινούσε και ο Βοϊδοπνίχτης που χωριζόταν, με ένα μέρος του να περνάει από την οδό Δημοκρίτου και την οδό Ακαδημίας προς το Αρσάκειο. Από τα Τουρκοβούνια ξεκινούσε ο Κυκλόβορος, ένας από τους μεγαλύτερους χειμάρρους της Αθήνας, που έφθανε στο Πεδίον του Άρεως και διαμέσου της οδού Μάρνη κατέληγε στην πλατεία Βάθης.
Το Παγκράτι και τον Βύρωνα διέσχιζαν ο Αλασσώνας και το ρέμα "Πήδημα της Γριάς" αντίστοιχα. Στο Φάληρο χύνονταν ο Βουρλοπόταμος (ή Ξηροτάγαρος) και το ρέμα της Πικροδάφνης. Το ρέμα του Ποδονίφτη κυλάει κάθετα τους δήμους Χαλανδρίου, Ψυχικού, Φιλοθέης και Ν. Ιωνίας, διασχίζει υπόγεια τη Λεωφόρο Κηφισίας καταλήγοντας στον Κηφισό.
Με πληροφορίες από: Καθημερινή
Το επαναλαμβανόμενο σχεδόν κάθε χρόνο σκηνικό της καταστροφής αναδεικνύει μία από τις μεγαλύτερες πληγές της Αττικής και της πρωτεύουσας. Τα μπαζωμένα ρέματα. Παράλληλα, τα αντιπλημμυρικά έργα είναι σχεδόν ανύπαρκτα.
Ο Ιλισός, ο Ηριδανός, ο Κυκλόβορος, το Λυκόρεμα, ο Βουρλοπόταμος, ο Βοϊδοπνίχτης, ο Αλασσώνας είναι μερικά από τα ποτάμια και τα ρέματα που βρίσκονται κάτω από το έδαφος της Αττικής γης και υπερχείλισαν για ακόμα μια φορά.
Μας παρέσυρε το ρέμα
Σύμφωνα με μελέτη του ΕΜΠ, τα ανοιχτά ρέματα το 1945, είχαν μήκος 1.280 χιλιόμετρα και σήμερα, μόλις, 434 χιλιόμετρα, μειώθηκαν, δηλαδή, σε ποσοστό 66,4%. Όπως, δε, προκύπτει από μελέτη του ΙΓΜΕ, πριν από μερικά χρόνια, το 80% των νερών της βροχής το απορροφούσε το έδαφος και μόλις το 20% έπεφτε στην θάλασσα, σήμερα το ποσοστό αυτό έχει αλλάξει δραματικά και σχεδόν αντιστρέφεται.
Όπως αναφέρει άλλωστε η "Καθημερινή", μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, οι δομημένες επιφάνειες στην Αθήνα κάλυπταν το 25% του λεκανοπεδίου. Μετά το 1975, το 75% καλύφθηκε από δομημένες επιφάνειες και δρόμους δίκτυα, ενώ οι ελεύθεροι χώροι αποτελούν, μόλις, στο 4%.
Απουσία απαραίτητων υποδομών
Οι υφιστάμενες υποδομές είναι ανεπαρκείς, αφού εκτιμάται ότι καλύπτουν, μόλις, το 40 με 45%, της Αττικής, με αποτέλεσμα, σε αρκετές περιοχές, να δημιουργούνται έντονα πλημμυρικά φαινόμενα, ακόμη και με μιας μικρής διάρκειας βροχόπτωση. Κάτι που θα μπορούσε να αποφευχθεί με έναν καλύτερο προγραμματισμό των έργων.
Παρότι σε αρκετές περιοχές τα προβλήματα έχουν μειωθεί αισθητά, τα περισσότερα έργα είναι αποσπασματικά, χωρίς να υπάρχει συντήρηση και καθάρισμα των φρεατίων σε βάθος χρόνου.
Συν τοις άλλοις, τα ρέματα και οι χείμαρροι του λεκανοπεδίου, δεν έχουν οριοθετηθεί. Πρόκειται για τα παρακάτω ρέματα:
Ανατολική Αττική: Παλλήνης, Γέρακα, Πηγάδια, Καλίσια, Ραφήνας (και τα συμβαλλόμενα μικρά ρέματα Πικερμίου), Νέας Μάκρης, Αναβύσσου, Παλαιάς Φώκαιας, Σαρωνίδας, Σκόρπιο Ποτάμι (στην περιοχή Μαραθώνα), Πυθαγόρα (στον Διόνυσο).
Δυτική Αττική: Σαρανταπόταμος (στην Χαλυβουργική), Μαύρη Ώρα, Αγίας Αικατερίνης, Αγίου Γεωργίου (στον Ασπρόπυργο), Νέας Περάμου, Μαυραντζάς (στα Μέγαρα), Εσχατιάς (στο Μενίδι), Καναπίτσας, Χαϊδαρόρεμα και το ρέμα Περιστερίου.
Κεντρική Αττική: Κηφισός (αποτελεί τον τελικό αποδέκτη των ομβρίων του λεκανοπεδίου και εκκρεμούν τα έργα διευθέτησης της κοίτης στο "ανοικτό" τμήμα του), Ευρυπίδων, Σφακίων, Ποδονίφτη, Μιχελή, Λιοσίων, Χαλανδρίου, Πρ. Δανιήλ, Θεσσαλονίκης, Κυκλοβόρου, Πύρνας και Αμαρουσίου.
Για όλα τα προαναφερθέντα ρέματα απαιτείται υπολογισμός του νερού που μπορούν να δεχθούν και σε συνάρτηση με τα υδρολογικά δεδομένα των περιοχών από τις οποίες διέρχονται, να προχωρήσουν οι εργασίες διευθέτησης, ώστε να ακολουθήσει η υλοποίηση των αντιπλημμυρικών έργων που απαιτούνται.
Χαρακτηριστικό είναι ότι στα τέλη του 19ου αιώνα, διέσχιζαν το λεκανοπέδιο, 700 χείμαρροι, ποτάμια και ρυάκια. Το 1999, ο αριθμός τους ήταν μικρότερος των 70 (κάτω, δηλαδή και από το 10%) και σήμερα, δεν υπερβαίνουν τα 50. Τα υπόλοιπα, μπαζώθηκαν, ποδοπατήθηκαν και τσιμεντοποιήθηκαν.
Αλλά και από τα ρέματα που παραμένουν ανοιχτά, τα περισσότερα έχουν υποστεί τόσες παρεμβάσεις, που δύσκολα πια μπορούν να επιτελέσουν το έργο τους, δηλαδή να κατευθύνουν τα νερά προς τη θάλασσα ή σε άλλους μεγαλύτερους αποδέκτες.
Ο Ιλισός και τα άλλα μεγάλα ρέματα της Αθήνας
Ο Ιλισός, ήταν το μεγαλύτερο ποτάμι που διέσχιζε την Αθήνα. Ξεκινούσε από τον Υμηττό, για να καταλήξει στην θάλασσα. Σήμερα, κυλάει εξ ολοκλήρου υπογείως, κάτω από τη Μιχαλακοπούλου, περνάει από την Βασ. Σοφίας (μπροστά από το Παναθηναϊκό Στάδιο), συνεχίζει στην Καλλιρρόης, για να καταλήξει μετά την Καλλιθέα στην θάλασσα.
Αξίζει να επισημανθεί ότι παρά την επικάλυψη του Ιλισού, η οποία άρχισε το 1948 και παρά τις σοβαρές επεμβάσεις στις εκβολές του και σ' όλον τον φαληρικό όρμο, το Δέλτα του Ιλισού ξανασχηματίστηκε σ΄έναν πολύτιμο για την Αθήνα υδροβιότοπο, όπου έχουν εντοπιστεί πάνω από 89 είδη πουλιών.
Στον Ιλισό χυνόταν ο Ηριδανός που ξεκινούσε από τον Λυκαβηττό και κατέβαινε από το Κολωνάκι. Κατά τη διάρκεια των εργασιών του Μετρό στην πλατεία Συντάγματος, ανακαλύφθηκε η αρχαία κοίτη του. Ο ποταμός συνεχίζει στις οδούς Μητροπόλεως και Ερμού, στην Αρχαία Αγορά και καταλήγει στον Κεραμεικό.
Την κοίτη του Ηριδανού συνάντησε το Μετρό και στο Μοναστηράκι, γεγονός που ανησύχησε ιδιαίτερα τους υπεύθυνους, καθώς το ποτάμι φούσκωσε κάποιες φορές επικίνδυνα κατά τη διάρκεια των εργασιών. Ακόμα και σήμερα, ο υπόγειος ποταμός κατεβάζει 20-30 κυβικά νερού την ώρα, ενώ τις βροχερές μέρες το νερό υπερδιπλασιάζεται και από τα νερά του πλημμυρίζει η Ποικίλη Στοά και η Αρχαία Αγορά.
Από το Λυκαβηττό ξεκινούσε και ο Βοϊδοπνίχτης που χωριζόταν, με ένα μέρος του να περνάει από την οδό Δημοκρίτου και την οδό Ακαδημίας προς το Αρσάκειο. Από τα Τουρκοβούνια ξεκινούσε ο Κυκλόβορος, ένας από τους μεγαλύτερους χειμάρρους της Αθήνας, που έφθανε στο Πεδίον του Άρεως και διαμέσου της οδού Μάρνη κατέληγε στην πλατεία Βάθης.
Το Παγκράτι και τον Βύρωνα διέσχιζαν ο Αλασσώνας και το ρέμα "Πήδημα της Γριάς" αντίστοιχα. Στο Φάληρο χύνονταν ο Βουρλοπόταμος (ή Ξηροτάγαρος) και το ρέμα της Πικροδάφνης. Το ρέμα του Ποδονίφτη κυλάει κάθετα τους δήμους Χαλανδρίου, Ψυχικού, Φιλοθέης και Ν. Ιωνίας, διασχίζει υπόγεια τη Λεωφόρο Κηφισίας καταλήγοντας στον Κηφισό.
Με πληροφορίες από: Καθημερινή
