Πόσα είναι τελικά 2,5 ή 3,7; Ο λόγος για τα στρέμματα πρασίνου ανά κάτοικο στην Αθήνα που αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο... θεωρητικά. Στην πραγματικότητα κανείς δεν γνωρίζει την έκταση που καταλαμβάνουν οι ελεύθεροι χώροι και δη τα πάρκα, οι πλατείες και τα άλση στην πόλη. Οι περισσότεροι ελεύθεροι χώροι καλύπτονται από τσιμέντο ή στην καλύτερη περίπτωση πλακόστρωση και διαθέτουν ελάχιστο πράσινο συνήθως για διακοσμητικούς λόγους.
Την ίδια στιγμή που σχεδιάζονται τεράστια «μητροπολιτικά» πάρκα τα οποία μένουν για δεκαετίες στα χαρτιά, εν δυνάμει πράσινοι χώροι είναι όλοι οι αδόμητοι χώροι στην πόλη ακόμα και αν πρόκειται για εκτάσεις μικρότερες τους ενός στρέμματος. Οικόπεδα που μένουν εγκαταλελειμμένα και γεμίζουν σκουπίδια, μικρές νησίδες ανάμεσα στα κτίρια, οι ακάλυπτοι χώροι των πολυκατοικιών, τα πεζοδρόμια και οι νησίδες των δρόμων θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως «διάδρομοι πρασίνου» μέσα στην πόλη.
Σύγχρονη αντίληψηΗ σύγχρονη αντίληψη για το αστικό τοπίο αντιπροτείνει μικρά πάρκα στις γειτονιές, τα λεγόμενα pocket parks που δεν απαιτούν μεγάλα κονδύλια για να φτιαχτούν και βέβαια είναι πολύ ευκολότερο να συντηρηθούν στη συνέχεια ακόμα και από τους κατοίκους των περιοχών. Γιατί βέβαια ο μόνος τρόπος οι πολίτες να ενδιαφερθούν για τον δημόσιο χώρο είναι να τους είναι με έναν τρόπο χρήσιμος, να μπορούν να ζήσουν μέσα σε αυτόν.
«Θα έπρεπε να υπάρχει καταγραφή των ανοιχτών χώρων της πόλης έτσι ώστε να γνωρίζουμε αν και τι είδους βλάστηση έχουν και το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς για να μπορούμε να σχεδιάσουμε σωστά το αστικό τοπίο συνολικά» λέει στην «Κ» ο γεωπόνος, κ. Σταμάτης Σεκλιζιώτης. Γιατί βέβαια δεν έχει σημασία μόνο η έκταση των ελεύθερων χώρων αλλά και η ποιότητά τους. Εχει μεγάλη διαφορά μια έκταση με υψηλά δέντρα, από μια άλλη με γρασίδι ή ένα... πλακόστρωτο.
Τόπος συνάντησης«Στην Ελλάδα με το που λες τη λέξη ”πλατεία” σκέφτεσαι αμέσως πλακόστρωση. Ομως μια πλατεία είναι πέρασμα, τόπος συνάντησης, ένα μέρος για να ξαποστάσει κάποιος. Πρέπει να είναι έτσι φτιαγμένη ώστε να προσκαλεί και να καλοδέχεται τον κάτοικο της πόλης. Εχει μεγάλη σημασία λοιπόν πώς θα σχεδιαστεί. Δεν έχει νόημα να τοποθετείς απλώς οποιαδήποτε φυτά μέσα σε κουτιά, μερικά παγκάκια και μπόλικο τσιμέντο».
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πλατεία Δικαιοσύνης που αν και βρίσκεται στο κέντρο την πόλης δεν χρησιμοποιείται από τους κατοίκους εφόσον δεν διαθέτει τις αναγκαίες «ευκολίες».
Ο αρχιτέκτονας κ. Λάμπρος Σεκλιζιώτης εξηγεί πως οι πλατείες είναι λογικό να έχουν πλακόστρωση υπό προϋποθέσεις. «Αν υπάρχει ένας πλακοστρωμένος χώρος και βάλεις και δέκα μεγάλα δέντρα που θα κάνουν σκιά για να μπορείς να κάτσεις από κάτω φτιάχνεις ένα φιλικό περιβάλλον για τους κατοίκους, σε μια πόλη που ειδικά το καλοκαίρι έχει πολύ υψηλές θερμοκρασίες» τονίζει. Δει δη χρημάτων. «Μια Αριά έξι μέτρων κοστίζει 600 ευρώ και μια μικρή 50 ευρώ. Γι’ αυτό όλοι οι εργολάβοι προτιμούν τα μικρά φυτά. Ομως θα χρειαστούν 20 χρόνια για να μεγαλώσει το μικρό φυτό και να μπορέσουμε να απολαύσουμε το αστικό τοπίο» τονίζει ο κ. Σταμάτης Σεκλιζιώτης.
Το πρότυπο της Ν. ΥόρκηςΕνα από τα πιο διάσημα πάρκα της Νέας Υόρκης το Bryan Park οφείλει τη δημοφιλία του στον καλό σχεδιασμό του, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Είναι έτσι σχεδιασμένο ώστε να προσφέρει απομόνωση από τη γύρω αστική περιοχή αλλά και θέα εντός σε όποιον περπατά δίπλα στο πάρκο, διαθέτει ανοιχτό χώρο για δραστηριότητες χωρίς αυτό να αποβαίνει εις βάρος του πρασίνου, επαρκή φωτισμό. Το 2010 αναδείχτηκε σε ένα από τα δέκα καλύτερα δημόσια μέρη στις ΗΠΑ.
Πρόταση για δημιουργία θεραπευτικών κήπων στα νοσηλευτικά ιδρύματα«Πώς μπορούμε να βελτιώσουμε το φυσικό περιβάλλον και να επωφεληθούμε από αυτό». Σε αυτό το ερώτημα φιλοδοξεί να απαντήσει η οργάνωση «Γεωπόνοι του Κόσμου» που συστήθηκε φέτος το καλοκαίρι με τη συμμετοχή 65 επιστημόνων από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
«Δεν θέλουμε να είμαστε μια ακόμα ΜΚΟ, αλλά μια επιστημονική οργάνωση που θα κάνουμε παρεμβάσεις προκειμένου να λειτουργήσουμε ως ατμομηχανή για να κινηθούν κάποια πράγματα», τονίζει ο πρόεδρος του Δ.Σ. της οργάνωσης κ. Σταμάτης Σεκλιζιώτης.
Πρόσφατα οι «Γεωπόνοι του Κόσμου» κατέθεσαν υπόμνημα-πρόταση προς όλους τους αρμόδιους φορείς προκειμένου να αξιοποιηθεί το πράσινο των νοσηλευτικών ιδρυμάτων για τη δημιουργία θεραπευτικών κήπων.
Το Σισμανόγλειο νοσοκομείο διαθέτει έκταση 75 στρεμμάτων, το 30% της οποίας καλύπτεται από τα κτίρια, το 40% σκληρό δάπεδο (κυρίως πάρκινγκ) και το υπόλοιπο από πράσινο που ωστόσο βρίσκεται διάσπαρτο σε διάφορα σημεία. Το νοσοκομείο Σωτηρία διαθέτει περίπου 400 στρέμματα πρασίνου.
«Τα νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας διαθέτουν σε ποσοστό 30%-40% της συνολικής έκτασης που καταλαμβάνουν φυτεμένες επιφάνειες στις οποίες όμως κυριαρχεί το γκαζόν στις νέες μονάδες και τεχνητά πευκόφυτα δασύλλια στις παλαιές», τονίζει ο κ. Σταμάτης Σεκλιζιώτης. «Η δημιουργία θεραπευτικών κήπων θα μπορούσε να αποφέρει πολλαπλά οφέλη».
Της Τανιας Γεωργιοπουλου
