Για ποιους χτυπά η καμπάνα των απολύσεων στο Δημόσιο

Τις «Συμπληγάδες Πέτρες» καλείται να διαβεί ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης κ. Αντώνης Μανιτάκης, ο οποίος ανέλαβε να υλοποιήσει την απαίτηση της τρόικας για 27.000 απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων ως το τέλος του 2013, μια διαδικασία η οποία υπάρχει ισχυρή πιθανότητα να εκφυλιστεί, όπως ακριβώς η «εργασιακή εφεδρεία» την εποχή του κ. Δημήτρη Ρέππα. 

 

Η «ανταρσία» των δημάρχων, η σφοδρή αντίδραση των συνδικαλιστών και η απροθυμία ακόμη και των υπουργών να συνηγορήσουν στις απολύσεις έχουν ήδη διαμορφώσει ένα εκρηκτικό κλίμα. Η εσπευσμένη υλοποίηση του μέτρου, από την άλλη πλευρά, που αποτελεί προαπαιτούμενο της τρόικας για την εκταμίευση της δόσης, υπονομεύει οποιαδήποτε μεταρρυθμιστική προσπάθεια στο Δημόσιο και οδηγεί σε «τυφλές απολύσεις».

Το πρώτο κύμα των απολύσεων που υλοποιούνται με συνοπτικές διαδικασίες προκειμένου να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα της τρόικας, η οποία διατηρεί και το δικαίωμα να έχει πρόσβαση ακόμη και στις λίστες των απολυμένων μέσω των διαπιστωτικών πράξεων, δείχνει ότι οι 54.425 υπάλληλοι ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου θα αποτελέσουν την κύρια «δεξαμενή» για τις απολύσεις. Από αυτούς οι 35.933 θεωρούνται υπάλληλοι «χαμηλών προσόντων» (22.107 ΔΕ και 13.826 ΥΕ), εκ των οποίων οι 22.241 υπηρετούν στους δήμους. 

 

Η κατηγορία αυτή, που αποτελεί τρόπον τινά την «αχίλλειο πτέρνα» του προσωπικού στο Δημόσιο, δεν επιλέχθηκε τυχαία: Κατ' αρχάς, δεν προστατεύεται ή προστατεύεται μερικώς από τη συνταγματική διάταξη περί μονιμότητας του προσωπικού στο Δημόσιο.

 

Δεύτερον, η πρόσληψη της συντριπτικής πλειοψηφίας αυτής της κατηγορίας των υπαλλήλων έγινε χωρίς τις διαδικασίες του ΑΣΕΠ, γεγονός που την καθιστά ευάλωτη στην κοινή γνώμη. Τρίτον, είναι οι υπάλληλοι οι οποίοι, έτσι κι αλλιώς, καταλαμβάνουν χαμηλή βαθμολογία στην αξιολόγηση του προσωπικού. 

 

Τέταρτον, υπηρετούν κατά κύριο λόγο στους δήμους, οι οποίοι ανέκαθεν υπήρξαν το... βασίλειο του ρουσφετιού και της διαφθοράς. Οι δήμαρχοι, παρά ταύτα, ανέλαβαν να υψώσουν τείχος στις απολύσεις προσωπικού. Και αυτό παρ' ότι πολλοί από αυτούς αδυνατούν ήδη να καταβάλουν τη μισθοδοσία των υπαλλήλων, ενώ την επόμενη τριετία θα περικοπεί κατά ένα τρίτο η κρατική χρηματοδότησή τους, η οποία ανέρχεται σήμερα σε 2,4 δισ. ευρώ.

 

Ενδεικτικό πάντως των προθέσεων της κυβέρνησης για την άντληση των 27.000 υπαλλήλων που θα απολυθούν ως το τέλος του 2013 από τη «δεξαμενή» των υπαλλήλων της κατηγορίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου είναι και οι νέες ρυθμίσεις για την κινητικότητα. Ετσι, στο Μνημόνιο ΙΙΙ συμπεριελήφθη διάταξη σύμφωνα με την οποία «αν καταργηθούν ορισμένες μόνον θέσεις του ιδίου κλάδου τίθενται σε διαθεσιμότητα υπάλληλοι που συγκεντρώνουν τα λιγότερα ουσιαστικά προσόντα ύστερα από απόφαση του Υπηρεσιακού Συμβουλίου».

Είναι προφανές ότι «φωτογραφίζονται» οι υπάλληλοι της κατηγορίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου που έχουν και τα λιγότερα προσόντα.

 

Με τις ίδιες όμως ρυθμίσεις πολλοί υπάλληλοι αυτής της κατηγορίας θα εξαναγκαστούν σε παραίτηση από την υπηρεσία τους. Και αυτό γιατί θα μπορούν να μεταφέρονται ή να μετακινούνται υποχρεωτικά με συνοπτικές διαδικασίες σε οποιαδήποτε υπηρεσία της χώρας. Θα τους υποδεικνύεται, με άλλα λόγια, να πηγαίνουν στο... Σουφλί ή τη... Γαύδο.  Η άρνησή τους να αποδεχθούν τη νέα θέση τους θα σημάνει αυτόματα και την απόλυσή τους. 

 

Ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης κ. Αντώνης Μανιτάκης σε μια προσπάθεια να μετριάσει τις αντιδράσεις και να διασκεδάσει τις εντυπώσεις από τις απολύσεις απέστειλε επιστολή στους υπουργούς της κυβέρνησης με την οποία τους ζητεί «να καταθέσουν αιτήματα ως προς τις ανάγκες φορέων και υπηρεσιών σε προσωπικό προκειμένου να ξεκινήσει άμεσα η διαδικασία των μετατάξεων και μεταφορών». Ο κ. Μανιτάκης μάλιστα «υπογράμμισε τη σημασία της ταχείας υποβολής των αιτημάτων για την άμεση κάλυψη των αναγκών και την τοποθέτηση υπαλλήλων σε νέες θέσεις, θέτοντας ως προτεραιότητα τις ανάγκες σε προσωπικό ΔΕ Διοικητικού σε υπηρεσίες που εξυπηρετούν άμεσα τον πολίτη». Με άλλα λόγια,  ζητεί την κάλυψη των αναγκών σε προσωπικό της ίδιας κατηγορίας με τους υπαλλήλους που τίθενται σε διαθεσιμότητα. Το ερώτημα λοιπόν είναι: Γιατί τίθενται σε διαθεσιμότητα και δεν μετακινούνται απευθείας στις νέες υπηρεσίες για να καλυφθούν οι ανάγκες;

 

Ο δρόμος προς τη διαθεσιμότητα είναι ένας δρόμος χωρίς επιστροφή. Ο λόγος είναι απλός: η διαδικασία την οποία προκρίνει ο κ. Μανιτάκης δεν μπορεί να προχωρήσει γιατί «η μετάταξη ή μεταφορά προσωπικού μπορεί να διενεργείται σε υφιστάμενες κενές θέσεις και αν δεν υπάρχουν, σε θέσεις που συστήνονται με την πράξη μετάταξης ή μεταφοράς». Οι κενές οργανικές θέσεις κατ' αρχάς έχουν καταργηθεί σε όλες τις υπηρεσίες του δημόσιου τομέα. Κατά δεύτερο λόγο στην περίπτωση της σύστασης νέας θέσης «αυτή τελεί υπό την προϋπόθεση της τήρησης των περιορισμών που ισχύουν κάθε φορά σχετικά με τον αριθμό των ετήσιων προσλήψεων και διορισμών μόνιμου προσωπικού και προσωπικού με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου». Θα πρέπει, με άλλα λόγια, να ενταχθεί στον κανόνα τού ένα προς πέντε.

Περικοπή δαπανών
Στόχος η συρρίκνωση του κράτους
Πίσω από το νέο καθεστώς της διαθεσιμότητας που θα εκτυλίσσεται από κοινού με την υποχρέωση της χώρας για απομάκρυνση 150.000 υπαλλήλων ως το τέλος του 2015 υποκρύπτεται η πρόθεση της κυβέρνησης για συρρίκνωση του δημόσιου τομέα.

Είναι μια διαδικασία η οποία έχει ξεκινήσει σε πολλές χώρες της Ευρώπης εδώ και αρκετά χρόνια, αν και τα αποτελέσματά της είναι αμφιλεγόμενα. Το υψηλό κόστος μισθοδοσίας των ελλήνων δημοσίων υπαλλήλων (13,6% του ΑΕΠ το 2009, έναντι μόλις 11% του μέσου όρου στις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ) τέθηκε εξαρχής στο επίκεντρο των μέτρων περιορισμού της δημόσιας δαπάνης.

Η περικοπή των αποδοχών των δημοσίων υπαλλήλων κατά μέσο όρο υπερβαίνει το 35%, ενώ ο αριθμός των μισθοδοτουμένων από τον κρατικό προϋπολογισμό έχει μειωθεί κατά 9,9% (76.408 άτομα) σε σχέση με το 2010. Τα μεγέθη όμως αυτά δεν φαίνεται να είναι αρκετά προκειμένου να επιτευχθεί η μείωση των δημοσίων δαπανών. Ετσι, μετά τη μείωση των μισθών ήλθαν οι απολύσεις προσωπικού.

 

ΒΗΜΑ